عمارت شیرینه

یکی از انواع سازه هایی که در ایران وجود دارد عمارت ها هستند. این بناها که اصولا ساختمانی هستند که در دل یک باغ ساخته شده اند امروزه به یکی از آثار تاریخی منطقه ای که در آن قرار دارند تبدیل شده اند. عمارت ها اصولا مکانی برای سکونت و زندگی افراد بودند که برخی در زمان های خاص مورد استفاده قرار می گرفتند و برخی از آنها سکونت گاه های دائمی بودند. یکی از این عمارات که در شهرستان دشتی قرار دارد عمارت شیرینه است. این عمارت در 5 کیلومتری شهر خورموج، مرکز شهرستان دشتی، قرار دارد و در دوران قاجارها بنا شده است. این بنا در دامنه کوه بیرمی توسط محمدخان دشتی حاکم و شاعر و فاضل این دیار بیش از 100 سال قبل بنا شده است. پس از فوت محمد خان این بنا به شیخ عبدالله حاجیانی فروخته شد و بعد از ایشان مالکین آن به ترتیب شامل غلامی، حاج حیدر مظفری، صالح احمدی که نهایتاً با توجه به اینکه چاه‌ های عمیق و تلمبه خانه اداره آب در کنار عمارت قرار داشت توسط این سازمان خریداری گردید. دلیل نام گذاری این منطقه و بنا به نام شیرینه، وجود آب های شیرین در آن است. به دلیل معماری و اهمیت خاصی که این بنا دارد، به شماره 2396 در شمار آثار ملي كشور در آمده است. معماری عمارت پلان این خانه به شکل مربعی و از دو طبقه تشکیل شده است. طبقه پائینی به دو بخش تقسيم مي‌شود، بخش مركزي را يك سالن با ابعاد 24 متر مربع تشکیل می دهد، درگاه ‌هاي آن را به شكل هلالي و به طور قرينه در ديوار هاي شرقي و غربي ايجاد كرده‌اند كه از طريق اين درگاه‌ها به دهليزي كه به طور کامل تمام سالن را دور مي‌زند می رسد. سالن مركزي در مجموع دارای هشت درگاه قوسي شكل است كه با دهليز ارتباط پيدا مي‌كند. راهرویی که در مجاورت سالن قرار دارد دارای 3 متر طول و شش دريچه نورگير است که آنها را به صورت قرينه در سقف آن ايجاد كرده‌اند تا نور مورد نیاز را در اين بخش تامين کنند. برای ورود به دهلیز از سه پله که در قسمت غربی آن قرار دارد باید استفاده شود. طبقه دوم كه در حقيقت شاه‌نشين عمارت محسوب می شودو داراي تزئينات و الحاقات ویژه ای است و در اين قسمت قرينه ‌سازي و تعادل و همچنين منظر سازي بسيار ماهرانه و استادانه ای را به كار برده اند. به خصوص در شاه ‌نشين مقرنس كاري و كاربندي و قرينه ‌سازي در هلالي ‌هاي گچبري به خوبي به كار گرفته شده است. برای تزئینات بنا از المان هایی مانند كاربندي ‌ها و قاب ‌هاي تزئيني زير قوس‌ هاي سقف و همچنين طاق نماها تزئيني و طاقچه‌ هاي متعدد كه به صورت قرينه در ديوار هاي جانبي شاه‌نشين استفاده کرده اند و مصالحی که در ساخت آن به کار برده اند گچ و سنگ است. از دیگر ویژگی های معماری دیگر آن می توان به درگاه های چپیره ای اشاره کرد.